Ακούγοντας κανείς τη λέξη Μυστικό αυτόματα του έρχεται στο νου κάτι το κρυφό, απόρρητο, μη ανακοινώσιμο σε πολλούς, κάτι που γνωρίζουν λίγοι και εκλεκτοί. Με την έννοια αυτή Μυστικές Εταιρίες δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο παρά οργανώσεις με επιλεγμένα μέλη, κλειστές λέσχες στο ευρύ κοινό, που έχουν κρυφούς σκοπούς ή που κατέχουν μια απόρρητη ή απόκρυφη γνώση, η οποία δεν είναι δυνατόν να κοινοποιηθεί στον πολύ κόσμο.
Εύκολα λοιπόν, μπορεί κανείς να αντιληφθεί ότι η έννοια του Μυστικού έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην αληθινή ιστορία της ανθρώπινης γνώσης και στην αθέατη ιστορία του κόσμου…Αυτές οι εταιρίες καλύπτουν λειτουργικά το χώρο και το χρόνο, έτσι ώστε η μυστική γνώση να μεταφέρεται από εποχή σε εποχή, μέσα άπο δομές που εξυπηρετούν τις εκάστοτε τοποχρονικές συνθήκες.
Όλα αυτά περιγράφουν με λίγα λόγια μια Μυστική Εταιρία. Μια συγκέντρωση «εταίρων» υπό έναν κοινό μυστικό σκοπό. Διακρίνουμε δύο κατηγορίες προθέσεων, οι Μυστικές Εταιρίες χωρίζονται σ’ αυτές που σκοπός τους είναι η ιερή ή ανώτερη γνώση και σ’ αυτές που σκοπός τους είναι η απόκτηση δύναμης και εξουσίας.
Η δράση των Μυστικών Εταιριών, και των δυο κατευθύνσεων, ξεκινά πριν εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια. Είναι πλέον διαπιστωμένο ότι οι Μυστικές Εταιρίες έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο, όχι μόνο στον κοινωνικοπολιτικό τομέα αλλά και στην διάδοση της εσωτερικής γνώσης. Ακόμη, πολλές σύγχρονες κοσμικές οργανώσεις και θεσμοί, όπως πανεπιστήμια, συντεχνίες και πολιτικά κόμματα έλκουν την λειτουργικότητα ή και την καταγωγή τους, στις Μυστικές Εταιρίες του παρελθόντος.
Ένα σημαντικό πρόβλημα που συναντάνε οι μελετητές της Μυστικής Ιστορίας του Κόσμου είναι οι «αλλαγές πλεύσεις». Αυτό σημαίνει ότι μια συγκεκριμένη εταιρία μπορεί να άλλαξε σκοπούς και προθέσεις στο πέρασμα του χρόνου κι έτσι τα στοιχεία που ήταν γνωστά για την δράση και τους σκοπούς της να μην έχουν καμία σχέση με την σημερινή μορφή και λειτουργίας της. Επίσης υπάρχουν περιπτώσεις Μυστικών Εταιριών που διαλύθηκαν στο πέρασμα του χρόνου (π.χ. Ροδόσταυροι) και στη συνέχεια, έπειτα από πολλά χρόνια, κάποιοι «υιοθέτησαν» το όνομα τους και συνέχισαν, υποτίθεται την δράση τους σε έναν νέο σχηματισμό, ο οποίος όμως καμία συγγένεια δεν είχε με τον αυθεντικό. Τα πράγματα βέβαια μπερδεύονται αν αναλογιστεί κανείς ότι η αρχική αυθεντική Εταιρία μπορεί να άλλαξε όνομα και να συνεχίζει να υπάρχει και να λειτουργεί με απόλυτη μυστικότητα…
Πηγή: Μυστικές Εταιρίες εκδόσεις: Αρχέτυπο